Porozumienie rodzicielskie nazywane jest także porozumieniem małżonków lub planem wychowawczym. Jest to porozumienie ustalające najważniejsze kwestie dotyczące opieki nad dzieckiem w momencie, kiedy rodzice zdecydowali się na rozwód.
Przepisy regulujące porozumienie rodzicielskie zawarte są art. 58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W sytuacji, gdy małżonkowie zdecydują się na rozwód i posiadają małoletnie dzieci, sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest zobowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
Poprzez zawarcie porozumienia rodzicielskiego i złożenie podpisanego dokumentu do sprawy rozwodowej, małżonkowie mają możliwość zaproponowania ze swojej strony jak chcieliby wykonywać władzę rodzicielską i utrzymywać kontakty z dzieckiem po rozwodzie. Jeżeli sąd uzna, że treść porozumienia jest zgodna z dobrem dziecka, to uwzględni propozycje rodziców i zatwierdzi porozumienie.
Jak powinno wyglądać porozumienie rodzicielskie?
Niestety, nie ma jednego konkretnego wzoru porozumienia. Informacje jakie powinny zostać uwzględnione w porozumieniu to przede wszystkim:
- ustalenie miejsca zamieszkania dziecka i ustalenie kontaktów z drugim rodzicem – harmonogram spotkań, sposoby zmian wizyt, jak ma wyglądać pomoc dziecku podczas takich spotkań.
- ustalenie kontaktów dziecka z innymi osobami – ustalenie spotkań z dalszą rodziną, nowymi partnerami rodziców itp.
- ustalenie możliwości podejmowania ważnych decyzji dotyczących dziecka – szkoła, zajęcia dodatkowe, dowożenie dziecka i inne
- ustalenie wysokości wydatków na dziecko – oszacowanie wysokości wydatków jakie ponosi rodzić w związku z utrzymaniem dziecka i zrównoważony podział ponoszenia tych wydatków.
- ustalanie zasad wychowawczych – zasady wspólne i rożne w obu domach, zwyczaje, tradycje, obyczaje itp.
- ustalenie opieki zdrowotnej – wymiana informacji na temat zdrowia, leczenia, przeprowadzania rutynowych badań, szczepień i innych potrzeb z tym związanych.
Powyższy plan/ porozumienie musi zostać sporządzone w 3 egzemplarzach – jeden dla sądu i po jednym dla każdej ze stron.
Rola mediatora w porozumieniu rodzicielskim
Istnieją sytuacje, w których małżonkowie mają trudności w ustaleniu rozwiązań zadowalających obie strony i wówczas mają możliwość sporządzenia porozumienia rodzicielskiego podczas mediacji rodzinnych. Mediator może im pomóc ustalić zarówno sprawy ogólne, jak i szczegółowe np. zasady dotyczące wychowania dziecka (sposób spędzania wolnego czasu, utrzymywanie porządków, określenie obowiązków domowych itp.). Można pomyśleć, że takie szczegóły nie powinny stanowić problemu dla żadnej ze stron, a w rzeczywistości, kiedy dochodzi do rozwodu ciężko jest dojść do porozumienia nawet w błahostkach.
Dobrze jest załatwić sprawę rozwodową tak, aby dziecko wiedziało, że rodzice pomimo wszystko rozmawiają ze sobą i wspólnie podejmują decyzje. Nie można traktować dziecka jako pośrednika w takich rozmowach, ale w ważniejszych sprawach dotyczących dziecka trzeba wysłuchać jego zdania, jeżeli rozwój i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala oraz w miarę możliwości uwzględnić przy podejmowaniu decyzji jego rozsądne życzenia. W momencie, kiedy powstaje problem z dojściem do porozumienia, warto skorzystać z pomocy mediatora.